سونوگرافی بسیار دقیقی که گاهی سونوگرافی ۲۰ هفتگی و یا سونوگرافی نیمه‌بارداری نیز نامیده می‌شود. معمولاً هم در هفته‌های ۱۸ تا ۲۱ بارداری انجام می‌شود و در بعضی موارد این سونوگرافی بعد از هفته ۲۱ بارداری صورت می‌گیرد. با وجود این‌که با انجام این سونوگرافی، بسیاری از آنومالی‌ها و مشکلات جنین قابل شناسایی است، گاهی نیز بعضی از مشکلات و آنومالی‌ها در آن قابل روئیت نیستند.
سونوگرافی آنومالی‌ها همانند سونوگرافی تعیین سن حاملگی و با همان روش و با استفاده از پروب سونوگرافیانجام می‌شود. بر روی شکم شما ژل زده شده و سونولوژیست، پروب سونوگرافی را بر روی پوست شکم شما برای روئیت جنین حرکت می‌دهد. در این نوع سونوگرافی تصاویر سیاه و سفید دو بعدی گرفته می‌شود که فقط تصاویر جانبی جنین قابل روئیت است.
برای همه خا‌نم‌های باردار، سونوگرافی آنومالی‌ها توصیه می‌شود هرچند در صورت عدم تمایل به انجام آن، شما می‌توانید این سونوگرافی را انجام ندهید. یکی از کارهای روتین در دوران بارداری، انجام این سونوگرافی است، با این وجود مانند سایر معاینات پزشکی در صورت تمایل به انجام این سونوگرافی باید اجازه انجام این سونوگرافی را به پزشک معالج‌تان بدهید. در ابتدا شما باید متوجه اهمیت انجام این سونوگرافی شوید ودر صورت داشتن هر سوالی مربوط به آن از پزشک معالج سوال کنید و جواب آن را متوجه شوید.
این سونوگرافی به چه منظوری انجام می‌شود؟
سونوگرافی، نیمه‌دوم بارداری به منظور کشف و شناسایی بعضی از آنومالی‌های جنینی استفاده می‌شود. با استفاده از این سونوگرافی فقط بعضی از آنومالی‌ها قابل کشف هستند و اگر مشکل یا آنومالی دیگری غیر از این آنومالی‌ها وجود داشته باشد قابل شناسایی نیستند.
کدام‌یک از آنومالی‌ها با این سونوگرافی قابل تشخیص است؟
با این سونوگرافی، آنومالی‌های موجود در استخوان، مغز، طناب نخاعی، صورت، کلیه‌ها و شکم قابل شناسایی است. سونولوژیست با استفاده از این سونوگرافی، یازده وضعیت غیر‌نرمال را شناسایی می‌کند که بعضی از آن‌ها گاهی بسیار نادر هستند. آنانسفالی، اسپینابیفیدا، شکاف لب، هرنی دیافراگماتیک، گاستروشیزی، فتق نافی، آنومالی‌های قلبی شدید، آژنزی دوطرفه کلیه، دیس پلازی شدید استخوانی، سندرم ۱۸، سندرم ۱۳ و در بیشتر موارد رشد طبیعی جنین با انجام این سونوگرافی قابل رؤیت است. اما گاهی سونولوژیست موارد غیر‌طبیعی یا مشکوک را شناسایی می‌کند. رؤیت بعضی از آنومالی‌ها، بسیار راحت‌تر و آسان‌تر است. مثلاً در مواردی که در طناب نخاعی مشکل یا آنومالی وجود دارد، سونولوژیست به‌راحتی آن‌را رؤیت می‌کند، به طور مثال از هر ۱۰ نوزاد مبتلا به این آنومالی (اسپینا بیفیدا) ۹ نفر از آن‌ها با انجام این سونوگرافی شناسایی می‌شوند. در مقابل، در بعضی از موارد مانند مشکلات و نقایص قلبی شناسایی آن‌ها بسیار مشکل است و با انجام این سونوگرافی فقط نیمی از نوزادان مبتلا شناسایی می‌شوند.
زمانی که بعضی از آنومالی‌ها و مشکلات در سونوگرافی شناسایی شوند، مانند شکاف لب مراقبت بیشتر، درمان و یا جراحی پس از زایمان را الزامی می‌کند.
در تعداد اندکی از موارد، مشکلات بسیار جدی شناسایی می‌شود. به طور مثال رشد مغز جنین، کلیه‌ها، ارگان‌های داخلی و استخوان‌ها مناسب نباشد، با انجام این سونوگرافی قابل شناسایی است و در بعضی از موارد که بسیار نادر است، نوزادان مدت کوتاهی پس از تولد می‌میرند یا در حین بارداری در داخل رحم می‌میرند.
در سونوگرافی چه چیزی اتفاق می‌افتد؟
یک شخص آموزش‌دیده که سونولوژیست نامیده می‌شود، این سونوگرافی را انجام می‌دهد. در یک اتاق نیمه‌تاریک که تصاویر واضح‌تر دیده شود، این سونوگرافی انجام می‌گیرد. از شما خواسته می‌شود که بر روی تخت در وضعیت خوابیده به پشت دراز بکشید و کمر، شلوار یا دامن خود را پایین بکشید و در قسمت بالای شکم، لباس خود را تا زیر قفسه سینه بالا بزنید تا شکم شما کاملاً مشخص شود. سونولوژیست یا دستیار او با دستمال کاغذی لبه لباس‌های شما را می‌پوشاند تا از آغشته شدن آن‌ها به ژل جلوگیری کند. سپس سونولوژیست از یک دسته یا همان پروپ سونوگرافی برای روئیت اجزای بدن نوزاد شما استفاده می‌کند. سونولوژیست این پروپ را بر روی شکم شما عبور می‌دهد. به منظور دیدن و روئیت بهتر جنین از روی شکم از ژل استفاده می‌شود. بر روی صفحه مانیتورینگ سونوگرافی تصاویر سفید و سیاه بچه شما قابل رؤیت است.
با انجام این سونوگرافی آسیبی به جنین و شما وارد نمی‌شود. گاهی سونولوژیست برای بهبود وضعیت دیدن تصاویر، فشار کمی روی شکم شما اعمال می‌کند که می‌تواند کمی برای شما ناراحت‌کننده باشد.
زمانی که سونولوژیست درحال انجام این سونوگرافی است، باید سکوت برقرار باشد که این می‌تواند در ایجاد تمرکز و شناسایی بهتر آنومالی‌ها کمک‌کننده باشد. پس از انجام سونوگرافی، سونولوژیست در مورد تصاویر دیده شده برای شما توضیح خواهند داد.
مدت‌زمان لازم برای انجام سونوگرافی آنومالی ۳۰ دقیقه است. اگر وضعیت جنین در یک وضعیت مناسب نباشد، انجام این سونوگرافی راحت نیست. از آنجایی که جنین مدام در حال تغییر وضعیت است و دارای حرکت مداوم است، انجام این سونوگرافی سخت است و درصورتی که وزن شما بالا باشد، انجام این سونوگرافی سخت‌تر خواهد بود. اما به یاد داشته باشید که نگران هیچ‌چیز نباشید. برای انجام این سونوگرافی گاهی نیاز به پر بودن مثانه است که پزشک یا مامای شما، به شما اطلاع‌رسانی می‌کند. در صورتی که از این موضوع مطمئن نیستید از ماما یا پزشک‌تان سوال کنید.
آیا همسر یا دوست من می‌تواند هنگام انجام سونوگرافی در کنار من باشد؟
بله. در سونوگرافی غربالگری آنومالی، گاهی اوقات بعضی از آنومالی‌ها شناسایی می‌شوند؛ در نتیجه حضور دوست یا همسر شما می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
به دلیل نبود مرکز نگهداری از کودکان در بسیاری از بیمارستان‌ها، از پذیرش کودکان در هنگام انجام سونوگرافی خودداری می‌شود. بنابراین قبل از مراجعه به بیمارستان جهت انجام این سونوگرافی در این زمینه پرسش کنید.
آیا انجام این سونوگرافی به من یا جنین من آسیب می‌رساند؟
با انجام این سونوگرافی هیچ خطری متوجه شما یا جنین شما نیست. اما در مورد انجام دادن یا ندادن ، فواید و یا مضرات آن بیشتر تحقیق کنید.
با انجام این سونوگرافی گاهی متوجه آنومالی‌هایی در جنین یا مشکلات بسیار جدی در جنین می‌شوید که نیاز به تصمیم‌گیری دارید و به طورمثال اگر در سونوگرافی شما مشکلی شناسایی شود، شاید نیاز به انجام تست‌های بیشتری داشته باشید که انجام این آزمایش‌های تشخیصی بیشتر می‌تواند تهدید‌کننده حیات جنین و پایان بارداری باشد. بنابراین شما باید تصمیم‌بگیرید که آیا این تست‌ها و آزمایش‌ها را انجام می‌دهید یا نه.
آیا من باید این سونوگرافی را انجام دهم؟
خیر. این به شما بستگی دارد که آیا قصد انجام این سونوگرافی را دارید یا نه و شما مجبور به انجام این سونوگرافی نیستید. چرا‌که بعضی از افراد دوست ندارند که از وجود آنومالی‌ها و مشکلات مربوط به جنین‌شان اطلاع داشته باشند. در مقابل گروه دیگر علاقمند به شناسایی مشکلات مربوط به جنین‌شان هستند. اگر انتخاب شما انجام ندادن این سونوگرافی است، شما باید بقیه مراقبت‌های روتین بارداری را انجام دهید.
چه زمانی از جواب سونوگرافی خود آگاه می‌شوید؟
سونولوژیست جواب سونوگرافی انجام شده را به شما اطلاع‌رسانی می‌کند.
اگر مشکلی در سونوگرافی دیده شود، قدم بعدی چیست؟
در بیشتر سونوگرافی‌های انجام شده مشکل خاصی شناسایی نمی‌شود و مراحل رشد جنین طبیعی به نظر می‌رسد، در صورت شک یا شناسایی آنومالی یا مشکل خاصی، سونولوژیست ممکن است از یک نفر دیگر درخواست نماید که تصاویر سونوگرافی را رؤیت و نظر خود را در این زمینه ابراز کند.
باید به یاد داشت که تمام آنومالی‌ها با این سونوگرافی قابل شناسایی نیستند و گاهی نوزاد با یک مشکل یا آنومالی متولد می‌شود که در سونوگرافی تشخیص داده نشده است.
آیا من نیاز به آزمایش‌های بیشتری دارم؟
اگر در سونوگرافی، آنومالی شناسایی شود، شما نیاز به انجام آزمایش‌های تشخیصی بیشتری دارید. در صورت نیاز به آزمایش‌های تشخیصی بیشتر، در این زمینه به شما اطلاع‌رسانی می‌شود. در آن صورت در مورد انجام دادن یا ندادن این آزمایش‌ها، می‌توانید تصمیم‌گیری کنید. در صورت لزوم با پزشک یا متخصص مشاوره کنید و شاید نیاز به ارجاع شما به یک مرکز درمانی مجهز‌تر جهت اقدامات تشخیصی بیشتر وجود داشته باشد.