اگر شما تمایل دارید در مورد زایمان زودرس اطلاعاتی به‌دست آورید یا در حاملگی قبلی، کودک شما زودتر از موعد به‌دنیا آمده و یا یکی از دوستان، اقوام و یا همسرتان شرایط این‌چنین را تجربه می‌کند، اطلاعات موجود در این متن می‌تواند کمک‌کننده باشد.
زایمان زودرس چیست؟
لیبر، زمانی است که انقباضات منظم منجر به باز شدن دهانه رحم می‌شود. به‌صورت نرمال، این اتفاق، بین هفته‌های ۳۷ تا ۴۲ بارداری رخ می‌دهد. اگر این اتفاق پیش از ۳۷ هفتگی رخ بدهد، زایمان زودرس نامیده می‌شود.
در کشور بریتانیا، داشتن کودکی که پیش از موعد متولد شده است، شایع است. از هر ۱۰۰ نوزاد، ۸ نوزاد قبل از ۳۷ هفتگی متولد می‌شوند. زایمان خیلی زودرس شیوع کمتری دارد، طوری که کمتر از ۱ نوزاد از هر ۱۰۰ تولد در ۲۲ تا ۲۸ هفتگی متولد می‌شود.
به دلیل نگرانی‌هایی که در مورد وضعیت سلامت مادران و یا نوزادان آن‌ها وجود دارد، در حدود ۱/۴ نوزادان، نارس متولد می‌شوند. تیم ارائه‌دهنده مراقبت زایمان، آن‌ها را زودتر از موعد انجام می‌دهد، این مداخله می‌تواند یا از طریق ایجاد انقباضات رحمی اینداکشن یا از طریق c/s باشد. خیلی از این نوزادان زودتر از موعد متولد می‌شوند چرا که دردهای آن‌ها زودتر از موعد شروع می‌شود.
مراقب نوزادی زایمان چیست؟
نوزاد نارس برای والدین ایجاد نگرانی و استرس می‌کند. پزشک یا مامای شما خوشحال خواهند شد تا در این مورد با شما صحبت کنند و اطلاعات مناسب در مورد گروه‌های حامی نوزادان نارس که ممکن است برای شما کمک‌کننده باشد را ارائه دهند. نوزادان نارس در معرض خطرات بیشتری در رابطه با تنفس، تغذیه و عفونت هستند و هر چه نوزاد نارس‌تر باشد، احتمال وجود این مشکلات بیشتر است و ممکن است که نیاز به مراقبت بیشتری در بخش نوزادان داشته باشد. اگر چه که از هر ۱۰ نوزاد متولد شده بعد از ۲۸ هفتگی، بیش از ۸ کودک زنده می‌مانند اما تعداد کمی از آن‌ها، از ناتوانی‌های جدی و طولانی‌مدت رنج می‌برند.
اگر شما در زیر ۲۴ هفته بارداری زایمان کنید، احتمال این‌که بچه شما زنده بماند، خیلی کم است. اغلب بچه‌هایی که در این سن حاملگی به دنیا می‌آیند، از مشکلات بسیار جدی رنج می‌برند. نوع درمان و سرانجام نوزادتان، بر اساس شرایط‌تان به شما اطلا ع‌رسانی می‌شود.
حمایت لازم جهت گذراندن هر مقدار ساعاتی که می‌خواهید در کنار فرزندتان بگذرانید را دریافت خواهید کرد. پزشکان و پرستاران در این مورد با شما صحبت خواهند کرد و حمایت لازم در این زمینه را برای‌تان فراهم خواهند کرد.
دلایل زایمان زودرس چیست؟
دلایل زایمان زودرس شناخته نشده است. به نظر می‌رسد که چندین ریسک فاکتور مانند عفونت باعث ایجاد تغییراتی در سرویکس و باعث شروع دردهای زایمان می‌شود. اما دلایل زیر خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد:
- پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک
- زایمان زودرس یا پارگی کیسه آب قبل از ۳۷ هفتگی در حاملگی قبلی
- داشتن سقط دیررس قبلی (بعد از ۱۴ هفتگی)
- داشتن خونریزی واژینال بعد از ۱۴ هفتگی در حاملگی فعلی
- اشکال غیر‌طبیعی و آنومالی‌های رحمی
- دوقلویی یا سه‌قلویی
- افزایش بیش از حد در مایع اطراف جنین
- سرویکس کوتاه یا دهانه رحم کوتاه
- کشیدن سیگار
- درمان‌های نازایی گذشته
چه اتفاقی می‌افتد اگر من تصور کنم دردهای من زودتر از موعد شروع می‌شود؟
اگر شما انقباضات دردناک و منظم دارید یا تصور می‌کنید که یک کیسه آب شما پاره شده است، شما سریعاً باید با بخش زایمان تماس حاصل کنید. احتمال این‌که از شما خواسته شود به آنجا مراجعه کنید وجود دارد.
پزشک یا مامای شما در مورد این‌که در حاملگی قبلی، زایمان زودرس داشته‌اید، از شما پرسش خواهند کرد و نیز در مورد وضعیت سلامتی‌تان و همچنین در مورد درد شکمی، انقباضات، خونریزی و این‌که آیا کیسه آب شما پاره شده است، از شما پرسش خواهند کرد.
معاینات زیر برای شما انجام می‌شود:
- یک معاینه کلی و چک علائم حیاتی مانند درجه حرارت، نبض و فشار خون
- انجام معاینه شکمی
- چک و شنیدن صدای قلب جنین‌تان
- آزمایش خون برای چک علائم عفونت خون
- آزمایش ادرار
- ممکن است که سونوگرافی سلامت جنین و نحوه قرار‌گیری جنین برای شما درخواست شود.
با معاینه واژینال، شروع دردهای زودرس نیز تشخیص داده می‌شود.
پزشک یا مامای شما از اسپکلوم (وسیله‌ای که دیواره‌های واژن را از هم دور می‌کند)، برای مشاهده سرویکس (دهانه رحم)، تغییرات ایجاد شده در سرویکس و میزان باز شدن دهانه رحم استفاده می‌کنند.
در این حالت پزشک یا ماما با مشاهده دهانه رحم و مشاهده نشت مایع آمینوتیک از آن، متوجه پارگی کیسه آمینوتیک خواهد شد. گاهی اوقات کیسه آب پیش از ۳۷ هفتگی پاره می‌شود اما دردهای زایمانی شروع نمی‌شود. اطلاعات بیشتر در این زمینه را از RCOG پیدا کنید.
ممکن است از یک سواب واژینال (برداشتن ترشحات واژن) برای چک عفونت استفاده شود و از یک نوع سواب واژینال دیگر برای پیدا کردن فیبرونکتین جنینی استفاده شود که از بالای واژن، ترشحات برداشته می‌شود. اگر شما در ۲۴ تا 34 هفته بارداری باشید، این تست برای تشخیص احتمال شروع دردهای زایمانی و احتمال زایمان زودرس کمک‌کننده است.
در بسیاری از زنان باردار که مشکوک به شروع دردهای زایمانی زودرس هستند، سواب منفی دارند.
از آنجایی که از هر ۱۰۰ زنی که تست سواب منفی دارند، کمتر از یکی از آن‌ها در ۲ هفته آینده وارد فاز شروع زودرس دردهای زایمانی می‌شوند، این تست بسیار اطمینان‌بخش است.
زمانی که جواب تست سواب مثبت باشد، خطر شروع دردهای زودرس زایمانی افزایش می‌یابد. از هر ۵ زنی که تست سواب مثبت داشته‌اند، یکی از آن‌ها در عرض ۱۰ روز آینده، وارد فاز شروع دردهای زایمانی می‌شود.
در صورت پارگی کیسه آمینوتیک، خونریزی و داشتن نزدیکی در ۲۴ ساعت گذشته، جواب این تست دقت لازم را نخواهد داشت.
اگر من در فاز زایمان زودرس نباشم، چه اتفاقی می‌افتد؟
زمانی که دردهای زودرس زایمانی تأیید نشود و تست سواب فیبرونکتین جنینی منفی باشد، می‌توانید به منزل خود بازگردید و اگر حال‌تان خوب است، هیچ نگرانی در مورد خود و نوزادتان نداشته باشید.
اگر تصور شود که دردهای زودرس زایمانی شما شروع شده، چه اتفاقی می‌افتد؟
در مورد شک به شروع دردهای زودرس زایمانی به شما توصیه می‌شود که در بیمارستان بمانید و اقدامات زیر، برای شما ممکن است انجام شود.
۲ تا ۴ دوز کورتیکواستروئید در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت برای کمک به بهبود وضعیت نوزادتان و کاهش دادن خطراتی که برای نوزادان نارس است، تجویز می‌شود. (مگر این‌که در این حاملگی، قبلاً کورتیکواستروئید دریافت نموده باشید) در این مورد شما می‌توانید اطلاعات بیشتری از RCOG پیدا کنید.
- در مواردی که کیسه آب‌تان پاره شده باشد، برای کاهش عفونت رحمی آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
- به شما فرصت داده می‌شود که با تیم درمانی نوزادتان، صحبت و مشورت کنید. در مواردی که شما و همسرتان تمایل به بازدید از بخش نوزادان داشته باشید، اجازه بازدید داده می‌شود.
- در صورتی که کیسه آب‌تان (آمینوتیک) پاره نشده باشد، دارو (قرص یا سرم) برای شما تجویز می‌شود.
(جای هیچ نگرانی در مورد وضعیت سلامت خود و کودک‌تان وجود ندارد).
در شرایط زیر تجویز این داروها توصیه می‌شود:
- برای شما کورتیکو استروئید تزریق می‌شود در زمانی که نوزاد شما نیاز به NICU دارد و شما باید به بیمارستان دیگری منتقل شوید. مخصوصاً در مواردی که سن حاملگی کمتر از ۳۲ هفته است. در حاملگی‌های دوقلویی و سه‌قلویی به صورت روتین این داروها توصیه نمی‌شود، چرا که سودمند بودن آن‌ها هنوز مشخص نیست.
- تجویز سولفات منیزیم از طریق انفوزیون وریدی، از طریق ورید دست انجام می‌شود. زمانی که سن حاملگی کمتر از ۳۰ هفته باشد. در عرض ۲۴ ساعت زایمان اتفاق بی‌افتد، تزریق منیزیم سولفات در نظر گرفته می‌شود. این دارو باعث کاهش عوارض جنین مربوط به نارسی آن‌ها به صورت ویژه فلج مغزی می‌شود. عوارض تزریق سولفات منیزیم گرفتگی و تهوع است که ممکن است شما آن‌را تجربه کنید. در صورتی که انفوزیون سولفات منیزیم برای شما توصیه شود، پزشک معالج‌تان در مورد آن، با شما صحبت خواهد کرد.
آیا امکان جلوگیری از زایمان زودرس هست؟
توصیه به انجام سونوگرافی واژینال جهت تشخیص و اندازه‌گیری طول سرویکس، در صورتی که سابقه زایمان زودرس قبلی یا سقط دیررس داشته باشید، به شما پیشنهاد می‌شود. دوختن دهانه رحم (بخیه‌زدن دور تا دور دهانه رحم) برای جلوگیری از باز شدن دهانه رحم، ممکن است به شما توصیه شود.
اگر دردهای من زیاد نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟
احتمالاً شما قادر خواهید بود، به منزل‌تان بازگردید. با توجه به شرایط‌تان، ویزیت‌های بعدی با پزشک یا ماما به شما توصیه می‌شود. اگر کیسه آب شما پاره شده باشد ولی دردهای شما شروع نشود، از شما خواسته می‌شود، برای معاینات بعدی به بیمارستان مراجعه فرماید.
در حاملگی بعدی چه اتفاقی می‌افتد؟
داشتن سابقه زایمان زودرس به این معنی است که ریسک زایمان زودرس در حاملگی بعدی افزایش می‌یابد. هرچند احتمال این‌که در حاملگی بعدی پس از ۳۷ هفتگی زایمان داشته باشید، هنوز وجود دارد.
بهتر است که شما تحت نظر یک متخصص زنان باشید تا در مورد حاملگی بعدی به شما توصیه‌های لازم را بدهد. در واقع این بستگی به شرایط هر فرد دارد و این‌که آیا علل زایمان زودرس مانند عفونت در آن‌ها پیدا شده است یا نه.
در صورت داشتن سؤالات بیشتر، از چه کسی می‌توانیم کمک بگیریم؟
با مامای خود صحبت و مشورت کنید یا این‌که با تیم متخصص زنان و مامای ارائه‌دهنده خدمات، صحبت کنید.
تصمیم‌گیری
در صورتی که باید تصمیم‌گیری کنید، ممکن است که شما سؤالات زیادی داشته باشید و دوست داشته باشید بپرسید و ممکن است قصد داشته باشید که در این زمینه با اقوام یا دوستان‌تان صحبت کنید. بهتر است که سؤالات خود را یادداشت کنید و در زمان ملاقات بعدی پرسش‌های خود را مطرح کنید.
در ابتدا، در صورتی که از شما خواسته شود که تصمیم‌گیری کنید، مطمئن باشید که به ۳ سؤال شما پاسخ داده می‌شود:
- انتخاب‌های دیگر شما چیست؟
- فواید و مضرات هر کدام از روش‌ها چیست؟
- چگونه می‌توانم از دیگران جهت تصمیم‌گیری صحیح، کمک بگیرم؟