سقط جنینهای متناوب و دیرهنگام:
آزمایش‌ها و درمان‌هایی برای زوجین
سقط شدن جنین میتواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و تکرار متناوب این اتفاق و همچنین جنین‌هایی که در ماه‌های آخر بارداری سقط می‌‌شوند میتواند فرد را در هم بشکند.
در این‌جا برای کسانی که سه مورد و یا بیشتر دچار سقط جنین شد‌ه‌‌اند و همچنین کسانی که یک‌بار برای‌شان سقط جنین در ماه‌های آخر بارداری اتفاق افتاده است، اطلاعاتی فراهم آورده‌‌ایم.
در این‌جا به شما می‌گوییم:
- چه دلایلی باعث این اتفاق میشود.
- معمولاً زوجین در این شرایط به چه اطلاعاتی نیاز دارند و چه آزمایش‌ها و درمان‌هایی به آن‌ها پیشنهاد میشود.
این اطلاعات به شما کمک میکند برای سلامتی‌تان تصمیمات بهتری بگیرید، البته همواره بهترین اطلاعات را دکتر و یا مامای‌تان میتوانند دراختیارتان قرار دهند.
سقط شدن جنین چه معنایی دارد؟
اگر شما قبل از هفته ۲۴ بارداری بچه‌‌تان را از دست بدهید، دچار سقط جنین شدهاید. اگر این اتفاق در سه‌ماه اول بارداری بی‌افتد به آن سقط جنین زود‌هنگام می‌‌گویند که متأسفانه این اتفاق در مورد ۱۰ تا ۲۰% از بارداری‌ها می‌‌افتد و بارداری به این شکل پایان می‌‌یابد.
سقط شدن دیر هنگام جنین زمانیست که این اتفاق، بعد از سه‌ماه و کمتر از ۲۴ هفتگی می‌‌افتد و این اتفاق از شیوع کمتری برخوردار است، یعنی معمولاً ۱تا ۲% از خانم‌های باردار، دچار این مساله می‌‌شوند.
سقط جنینهای مکرر به چه معنا است؟
زمانی که برای شخص بارداری در یک بازه زمانی، سقط جنین سه بار و یا بیشتر اتفاق می‌‌افتد، این را سقط جنین مکرر مینامند. این اتفاق برای حدود ۱% از زوج‌ها رخ می‌‌دهد.
سقط جنینهای مکرر و دیر هنگام به چه دلایلی اتفاق می‌‌افتد؟
این اتفاق گاهی بنا به دلایلی خاص و گاهی بدون هیچ دلیل مشخصی روی می‌‌دهد. برای اکثر خانم‌های باردار داشتن یک بارداری موفق و داشتن نتایج آزمایش‌های نرمال، بیشترین احتمال را دارد.
در زیر به بیان پاره‌‌ای از دلایلی که میتواند باعث سقط جنینهای مکرر و یا دیر هنگام بشود می‌‌پردازیم.
سن
هر چقدر سن شخص برای بارداری بیشتر باشد، احتمال سقط جنین هم برای او بیشتر است. در بین افراد بالای ۴۰ سال معمولاً از هر دو بارداری یکی به سقط جنین منجر میشود.
سندرم آنتی فسفاید
داشتن این سندرم بسیار نادر است ولی میتواند باعث سقط جنین مکرر و یا دیر هنگام شود. در این حالت خون فرد حالت لخته گونه دارد.
غلظت بالای خون
این یک وضعیت ارثی است که در این حالت خون حالت لخته گونه دارد.
دلایل ژنتیکی
حدود ۲ تا ۵% از افراد به دلایل وراثتی و ژنتیکی دچار این مشکل می‌‌شوند که در این شرایط، معمولاً یکی از زوجین در یکی از کروموزم‌هایش ( ساختار ژنتیکی سلول که در برگیرنده اطلاعات وراثتی است که ما از والدین‌مان به ارث برده‌‌ایم) شرایط غیر نرمال دارد.
ضعیف بودن دهانه رحم
دلیل بسیاری از سقط جنین‌هایی که در هفتههای ۱۴ تا ۲۳ رخ می‌‌دهد ضعیف بودن دهانه رحم است. و متأسفانه این مشکل تا زمان بارداری هیچ نشانه دیگری ندارد. مگر شما در بارداری قبلی دچار پارگی زود هنگام کیسه آب‌تان (کیسه‌ای که جنین در رحم در آن رشد میکند) شده باشید و یا دهانه رحم بدون هیچ دردی باز شده باشد، می‌‌توان احتمال بروز این اتفاق را از قبل داد.
مشکلات رشدی جنین
مشکلات رشدی جنین بعضاً منجر به سقط جنین میشود اما نمی‌‌تواند دلیل سقط‌های مکرر باشد.
آلودگی
هرگونه آلودگی که بر روی سلامت شخص باردار تأثیر بگذارد، میتواند باعث سقط جنین شود. همچنین آلودگی‌هایی که بر سلامت جنین تأثیر بگذارد، نیز همین‌گونه عمل می‌‌کنند.
هنوز تأثیر آلودگی‌ها بر روی مسأله سقط جنینهای مکرر ثابت نشده است.
وضعیت رحم
هنوز میزان تأثیر وضعیت غیر طبیعی رحم بر روی مسأله سقط مکرر یا سقط‌های دیر هنگام جنین مشخص نشده است، به هر حال قطعاً مشکلات کوچک در وضعیت رحم، مسأله‌‌ای برای شخص باردار ایجاد نمی‌‌کند.
مشکل دیابت و تیرویید
دیابت و تیرویید میتوانند باعث سقط جنین شوند اما تا زمانی که تحت کنترل باشند، در زمینه سقط‌های مکرر مشکلی ایجاد نمی‌‌کنند.
فاکتورهای ایمنی بدن
بعضاً سقط جنین به این علت اتفاق می‌‌افتد که سیستم ایمنی بدن به شکل معمول با حضور جنین، در بدن عکس‌العمل نشان نمی‌دهد. این مشکل نقص درسیستم ایمنی خوانده میشود، ولی در حال حاضر دلایل کافی برای اثبات این تئوری موجود نیست و اثبات آن نیاز به دلایل بیشتری دارد.
آیا ریسک‌های دیگری هم وجود دارد؟
داشتن وزن بالا، استعمال دخانیات و یا مصرف زیاد کافئین از جمله دلایلی هستند که احتمال سقط جنین را بالا می‌‌برند. ثابت شده است که مصرف بیش از اندازه الکل میتواند بر رشد جنین تأثیرگذار باشد و در شرایطی که فرد بیش از ۵ واحد نوشیدنی در هفته استفاده کند احتمال سقط جنین هم به همان نسبت بالا می‌‌رود.
وقوع هر سقط جنین تا حدی احتمال سقط جنین بعدی را بالا می‌‌برد. آمار نشان می‌‌دهد که کسانی که سه بار سقط جنین پشت سر هم داشتهاند، ۴۰% برای‌شان احتمال سقط جنین بعدی نیز وجود دارد که البته این به آن معناست که 60% آن‌ها بارداری‌شان موفق خواهد بود.
بررسی این احتمالات چه کمکی میکند؟
پیدا کردن دلایل سقط جنینهای مکرر و یا دیر هنگام شما میتواند سبب این شود که دکتر بتواند پیشنهادهای بهتری درباره داشتن یک بارداری موفق به شما بدهد و یا بعضاً با روش‌های شناخته شده شما را درمان کند.
انجام چه نوع بررسی‌هایی به شما پیشنهاد میشود؟
آزمایش خون به منظور بررسی:
- تست ای اس پی: این تست نشانگر این است که آیا غلظت خون شما بالاست وخون شما حالت لخته‌گونه دارد یا نه، این تست معمولاً ۱۲ هفته پیش از بارداری انجام میشود و اگر در دو مورد از نتایج آزمایش مثبت باشد، میتواند یک بیماری تلقی شود.
- تروموفیلیا: اگر برای شما سقط جنین دیرهنگام روی داده است، این تست به منظور تشخیص نوعی بیماری وراثتی که در آن نیز خون حالت لخته‌گونه به خود می‌‌گیرد برای شما انجام میشود.
- آزمایش خون جهت چک کردن کروموزوم‌های زوجین به منظور اطمینان از سلامتی کروموزم‌های آن‌ها می‌‌باشد. این آزمایش در صورتی که کروموزوم‌های جنین، حالت غیر طبیعی از خود نشان بدهند، انجام میشود.
بررسی هر گونه حالت غیرطبیعی در جنین
شما باید آزمایش‌هایی انجام دهید، تا از وضعیت طبیعی یا غیرطبیعی کرموزوم‌‌های جنین، اطمینان حاصل شود. ممکن است که این کار امکان‌پذیر نباشد ولی در این صورت می‌‌توان احتمال سقط جنین مجدد را تعیین کرد.
در صورتی که شما سقط جنین دیرهنگام داشته‌اید ممکن است دکتر از شما بخواهد که آزمایشی در جهت اطمینان از زنده بودن جنین انجام دهد، که البته برای این کار دکتر قطعاً شما را در جریان روند کار خواهد گذاشت و شما هم می‌‌توانید از این نظر با تیم سلامتی خود مشورت کنید.
بررسی وضعیت رحم
احتمالاً دکتر به شما پیشنهاد میکند که یک سونوگرافی لگنی انجام دهید تا وضعیت ظاهری رحم، مشخص شود. در صورتی که هر گونه وضعیت غیرطبیعی درشکل قرارگیری رحم وجود داشته باشد، بررسی‌های بعدی ضروری میشود که در برگیرنده اعمالی مانند هیستروسکوپی (پروسه آزمایش رحم به وسیله یک تلسکوپ ظریف که از طریق واژن و دهانه رحم وارد بدن میشود) و یا لاپاراسکوپی ( پروسه‌ای که درآن وضیت رحم از طریق تلسکوپ ظریف که از طریق لگن و زیر شکم وارد میشود) بررسی میشود.
بررسی آلاینده‌‌ها
در صورتی که شما دچار سقط جنین دیرهنگام شده باشید، آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون و نمونه‌برداری از واژن جهت بررسی هر گونه منبع آلاینده برای شما انجام می‌‌گیرد.
گزینه‌‌های درمانی من چه هستند؟
درمان ای اس پی
اگر غلظت خون شما بالا باشد و خون حالت لخته‌گونه داشته باشد، احتمالاً درمان شما با مقدار کم از قرص آسپرین و تزریق هپارین انجام میشود تا شانس یک بارداری موفق برای شما بیشتر شود. با این درمان غلظت خون شما کمتر میشود و ایمنی بیشتری برای بارداری صورت می‌‌گیرد.
داشتن غلظت خون بالا به این معناست که احتمال به وجود آمدن پیچیدگی‌هایی در زمان بارداری شما وجود دارد، مانند تشنج در زمان بارداری یا باعث ایجاد جنینی که رشد مناسبی نداشته است، میشود.
بنا به دلایل مذکور ضروری است که شما حالات خود را زیر نظر داشته باشید تا بهترین روش درمانی مربوط به شرایط شما برای‌تان فراهم شود.
روش درمانی ترموفیلیا
اگر شما به طور ژنتیکی استعداد بیماری تروموفیلیا (بیماری‌ای که خون در آن حالت لخته‌گونه دارد و غلظت آن بالا است) را دارید و در بین هفتههای ۱۲ تا ۲۴ بارداری دچار سقط جنین شدهاید، لازم است که تحت درمان به وسیله هپارین قرار بگیرید.
در حال حاضر شواهد کافی برای اثبات اینکه هپارین باعث سقط جنین زود‌هنگام (قبل از ۱۲ هفتگی) میشود یا نه، وجود ندارد. به هرحال تشخیص این امر که آیا هپارین و یا هر درمان دیگری برای شما پیش گرفته شود با دکترتان می‌‌باشد.
بررسی و مشاوره ژنتیک
اگر شما و یا همسرتان دچار مشکلات ژنتیکی هستید، لازم است که این موضوع رابا یک مشاور ژنتیک مطرح کنید. در آنجا با شما در مورد انتخاب‌هایی که برای بارداری بعدی دارید، صحبت خواهد شد. این کار را مشاوره ژنتیک مینامند.
بررسی و درمان در شرایطی که مشکل ضعیف بودن دهانه رحم وجود دارد
اگر شما دچار سقط جنین در هفتههای ۱۲ تا ۲۴ بارداری شدهاید و همچنین دارای مشکل ضعیف بودن دهانه رحم هستید، احتملاً دکتر به شما پیشنهاد می‌‌دهد که عمل جراحی انجام دهید و طی آن چند بخیه در دهانه رحم شما زده شود. این عمل از طریق واژن و درهفته‌‌های ۱۳ الی ۱۴ بارداری و با بیهوشی از طریق ستون فقرات انجام میشود. البته قطعاً دکترتان پیش از این کار با شما گفتگو خواهد کرد.
اگر دکتر مطمئن نباشد که دلیل سقط شما ضعف دهانه رحم است، از شما خواهد خواست تا یک سونوگرافی در طول بارداری انجام دهید تا طول دهانه رحم را به دست آورد و آن را با اندازه طبیعی در زمان بارداری مقایسه کند. این کار به دکتر کمک میکند تا از انجام سقط به دلیل ضعف دهانه رحم جلوگیری کند. اگر طول دهانه رحم شما کوتاه‌تر از اندازه عادی آن در هفتههای قبل از ۲۴ بارداری باشد، دکتر به شما پیشنهاد انجام این عمل جراحی را خواهد داد.
جراحی رحم
اگر در رحم شما وضعیت غیرطبیعی مشاهده شود، به شما پیشنهاد میشود که یک عمل جراحی برای رفع این مشکل انجام دهید.
درمان هورمونی
استفاده از هورمون اس سی جی و پروژسترون در ماه‌های اول بارداری ریسک سقط جنین را پایین می‌‌آورد. البته شواهد بعدی برای اثبات کارکرد این روش لازم است.
ایمنی درمانی
این روش درمان برای کسانی که سقط‌های مکرر داشتهاند پیشنهاد نمی‌‌شود. هنوز کارایی این روش به طور قطعی ثابت نشده است، چرا که شانس یک زایمان نرمال را بالا نمی‌‌برد و همچنین در برگیرنده ریسک‌های بسیار جدی است ( شامل انتقال خون، شوک آلرژیک و هپاتیت).